जगातील सर्वात गरीब देश: जगातील गरिबीचे मोजमाप आणि अंदाज लावणे हे एक जटिल आणि वादग्रस्त विषय आहे. विविध संस्था आणि संशोधक वेगवेगळ्या निकष आणि पद्धतींचा वापर करतात, ज्यामुळे “सर्वात गरीब देश” ठरवणे कठीण होते.
तथापि, काही संस्था आणि अहवालानुसार, २०२३ मध्ये जगातील सर्वात गरीब देशांमध्ये खालील देशांचा समावेश आहे:
- बुरूंडी: जगातील सर्वात कमी GDP प्रति व्यक्ती आहे, आणि ७७% लोकसंख्या $1.90 प्रति दिवस पेक्षा कमी उत्पन्नावर राहते.
- दक्षिण सुदान: गृहयुद्ध आणि अस्थिरतेमुळे प्रभावित, ८५% लोकसंख्या अत्यंत गरिबीत राहते.
- सोमालिया: दशकांपासून चालू असलेल्या संघर्ष आणि दुष्काळामुळे त्रस्त, ६३% लोकसंख्या अत्यंत गरिबीत राहते.
- मलावी: अत्यंत कमी उत्पन्न आणि अल्पविकसित पायाभूत सुविधांमुळे, ७१% लोकसंख्या अत्यंत गरिबीत राहते.
- सेंट्रल आफ्रिकन रिपब्लिक: अस्थिर राजकीय परिस्थिती आणि सतत संघर्षामुळे, ७३% लोकसंख्या अत्यंत गरिबीत राहते.
हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की गरिबी ही एक बहुआयामी संकल्पना आहे आणि ती केवळ उत्पन्नावर आधारित मोजता येत नाही. शिक्षण, आरोग्य, स्वच्छता आणि सुरक्षिततेमध्ये प्रवेश यासारख्या इतर अनेक घटक गरिबीची पातळी ठरवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
जगातील गरिबी कमी करण्यासाठी काय केले जाऊ शकते:
- आर्थिक विकासाला प्रोत्साहन देणे: रोजगार निर्मिती आणि उत्पन्न वाढीसाठी गुंतवणूक आणि पायाभूत सुविधांमध्ये सुधारणा.
- शिक्षण आणि आरोग्य सेवांमध्ये प्रवेश सुधारणे: लोकांना गरिबीच्या चक्रातून बाहेर पडण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये आणि संधी प्रदान करणे.
- सामाजिक सुरक्षा जाळे मजबूत करणे: गरिब आणि असुरक्षित लोकांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे.
- संघर्ष आणि अस्थिरता कमी करणे: दीर्घकालीन विकासासाठी शांतता आणि स्थिरता आवश्यक आहे.
- जागतिक व्यापार आणि विकासासाठी न्याय्य आणि समान संधी सुनिश्चित करणे: विकसनशील देशांना जागतिक अर्थव्यवस्थेत समान सहभागासाठी मदत करणे.
निष्कर्ष:
जगातील गरिबी ही एक जटिल समस्या आहे ज्यासाठी कोणताही सोपा उपाय नाही. गरिबी कमी करण्यासाठी आणि सर्वांसाठी अधिक समृद्ध आणि न्याय्य जग निर्माण करण्यासाठी राष्ट्रे, आंतरराष्ट्रीय संस्था आणि नागरी समाज यांनी एकत्र काम करणे आवश्यक आहे.